Jaarverslag 2017 van Fost Plus: Belgen, Europese recyclagekampioenen, zetten verdere stappen naar de circulaire economie

Fost Plus, de organisatie verantwoordelijk voor de inzameling en recyclage van huishoudelijk verpakkingsafval in België, wil voortbouwen op de uitstekende Belgische resultaten om de circulaire economie een boost te geven. De strategie van Fost Plus is gebaseerd op vijf focuspunten: de uitbreiding van de PMD-inzameling (blauwe zak), buitenshuis sorteren, openbare netheid, ecodesign en de uitbouw van nieuwe recyclagemarkten.

Recyclagepercentage zit in de lift

In 2017 recycleerde Fost Plus 698 000 ton huishoudelijk verpakkingsafval, goed voor een recyclagepercentage van 89,1 % en alweer een verbetering tegenover 2016 (87,4 %). Het recyclagepercentage van bepaalde verpakkingen ging er aanzienlijk op vooruit: zo steeg het percentage voor verpakkingen uit PET (plastic PET-flessen in het bijzonder) van 76,9 % in 2012 naar 87,7 % in 2017.

De inkomsten uit de verkoop van ingezamelde materialen gingen vorig jaar opnieuw in stijgende lijn, dankzij de heropleving van de economie. Fost Plus blijft niettemin voorzichtig in het licht van China’s recente beslissing om bepaald afval niet langer in te voeren, waardoor er een grotere hoeveelheid materialen op de Europese markt blijft dan gewoonlijk. Een kanttekening daarbij: Fost Plus wordt niet rechtstreeks getroffen door het Chinese verbod omdat in België bij voorkeur dicht bij huis wordt gerecycleerd. In 2017 werd 99 % van de Belgische verpakkingen in België of een buurland verwerkt.

Deze goede resultaten moedigen Fost Plus aan om werk te maken van haar ambitie en actief bij te dragen aan de ontwikkeling van een circulaire verpakkingseconomie in België.

Stephan Windels, voorzitter van Fost Plus: “België blijft de Europese recyclagekampioen en dat is geen toeval. Onze ononderbroken, jarenlange inspanningen werpen hun vruchten af en nu we op de goede weg zijn, denken we niet aan ophouden. Fost Plus wil zich als dynamische partner ten volle inzetten voor alle stakeholders en de processen zo efficiënt mogelijk laten verlopen. We hebben een dubbele ambitie: we willen een recyclageoplossing voorstellen voor elke huishoudelijke verpakking die op de markt komt en we willen zo veel mogelijk verpakkingsafval capteren.”

Een nieuwe impuls om dicht bij huis te recycleren

Fost Plus ontwikkelde in 2017 een nieuwe strategie waarmee het een antwoord wil bieden op veranderende behoeften van burgers, overheid, partners en leden. Deze strategie is het resultaat van een grondige omgevingsanalyse en een uitgebreide bevraging van haar stakeholders.

De nieuwe strategie is gebaseerd op vijf focuspunten: de uitbreiding van de PMD-inzameling, buitenshuis sorteren, openbare netheid, ecodesign en de uitbouw van nieuwe recyclagemarkten zo dicht mogelijk bij huis.

Uitbreiding van de inzameling van plastic, een fundamentele stap

De uitbreiding van de PMD-inzameling (blauwe zak) naar alle plastic verpakkingen (met inbegrip van bijvoorbeeld yoghurtpotjes, champignonbakjes, plastic zakken en folie) is een fundamentele stap om de nieuwe strategie in de praktijk om te zetten. De bredere inzameling zal van start gaan in 2019 en mettertijd worden geïmplementeerd in het hele land. Over de implementatiemodaliteiten wordt momenteel nog onderhandeld met de gewestelijke overheden.

Een uitgebreidere inzameling via de blauwe zak zal het de burger een pak makkelijker maken. Dankzij de uitgebreide PMD-inzameling zal elke Belg gemiddeld 8 kilo extra verpakkingsafval per jaar kwijt kunnen in de blauwe zak, waardoor het recyclagepercentage van plastic verpakkingen aanzienlijk zal verbeteren. Dat percentage kan op termijn stijgen tot 64 %, ruim boven de Europese doelstellingen (momenteel 22,5 %, 50 % in 2025 en 55 % in 2030).

William Vermeir, gedelegeerd bestuurder van Fost Plus: “Fost Plus is niet alleen enthousiast over de uitgebreide inzameling via de blauwe zak en de betere sortering die daaruit voortvloeit. Ook de inspanningen van ondernemingen om alle verpakkingen die ze op de markt brengen te recycleren vormen een belangrijke stap naar een circulaire economie.”

Praktische oplossingen om buitenshuis te sorteren

Fost Plus stelt zich ook ten doel om buitenshuis sorteren nog beter aan te pakken, zodat burgers over een praktische oplossing beschikken wanneer ze niet thuis zijn, en dat op zo veel mogelijk plaatsen (recreatiegebieden, handelszaken, ondernemingen, scholen …). In 2017 legde Fost Plus de klemtoon vooral op winkelcentra, vakantieparken, toeristische attracties en luchthavens.

In de luchthaven van Luik zijn bijvoorbeeld sorteereilanden geïnstalleerd die zijn voorzien van een sticker met uitleg, zelfs ook in het Mandarijn om de talrijke reizigers uit China te sensibiliseren. Op het domein van de Grotten van Han zijn niet minder dan dertig sorteereilanden geplaatst, voorzien van duidelijke symbolen.

Fost Plus werkt ook samen met het Boudewijn Seapark om ervoor te zorgen dat het ingezamelde afval beter gesorteerd raakt. De nadruk ligt er op de bewustmaking van kinderen en de boodschap om verantwoord om te springen met afval is op een ludieke wijze in de shows vervat.

Het doel om buitenshuis beter te sorteren sluit aan bij de algemenere doelstelling van openbare netheid en bij de strijd tegen zwerfvuil die Fost Plus wil voortzetten in samenwerking met de gewestelijke en lokale overheden zoals de netheidsnetwerken Mooimakers in Vlaanderen, Be WaPP in Wallonië en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Deze netwerken zijn er in het hele land in geslaagd om zowel burgers als ondernemingen te mobiliseren om de openbare ruimte schoner te houden. Zo bracht de Grand Nettoyage de Printemps (of de Grote Lenteschoonmaak) in maart 2018 meer dan 100 000 mensen op de been in Wallonië en vonden er ook in Vlaanderen heel wat schoonmaakinitiatieven plaats. Fost Plus ondersteunt ook het engagement van burgers en verenigingen in de vorm van initiatieven zoals Operatie Proper en Les Ambassadeurs.

Ondersteuning van ecodesign en nieuwe recyclagemarkten

Niet alleen sorteren is een belangrijke schakel in de kringloopeconomie. Fost Plus blijft bedrijven informeren en adviseren doorheen de hele keten, van verpakkingsproducenten tot recyclagebedrijven, van ophalers tot sorteercentra. Fost Plus wil alle spelers in de keten samenbrengen om hun activiteiten beter op elkaar af te stemmen. Enerzijds stimuleert de organisatie ecodesign en adviseert ze ondernemingen om verpakkingen te kiezen en te ontwerpen die beter recycleerbaar zijn en toch geschikt zijn om voeding goed te bewaren. Groene Punt-tarieven afgestemd op het ecodesign van verpakkingen vormen een stimulans om recycleerbare materialen te gebruiken. Anderzijds wil Fost Plus investeringen in de uitbouw van nieuwe afzetmarkten voor gesorteerd afval aanmoedigen, bijvoorbeeld door recycleerders een meer langdurige leveringszekerheid te bieden.

Om een circulaire economie tot stand te brengen moeten alle stakeholders, ook de overheid, bij het proces worden betrokken. Als België een centrale rol wil spelen in dat nieuwe model, moet het de nodige randvoorwaarden vervullen en bijvoorbeeld over een wettelijk en fiscaal kader beschikken om het land competitiever te maken en ondernemingen aan te moedigen om oplossingen dicht bij huis te zoeken.

William Vermeir: “We moeten bedrijven aanmoedigen om te blijven investeren in recycleerbare verpakkingen. Door de inzameling met de blauwe zak uit te breiden kunnen we een grotere hoeveelheid afval ophalen. Aan het einde van de keten moeten de ondernemingen en de overheid natuurlijk mee met deze beweging en de nodige infrastructuur ontwikkelen om de materialen te recycleren. Momenteel bestaan er bijvoorbeeld afzetmarkten voor plastic folie, maar de recyclage-installaties moeten nog worden ontwikkeld. Alleen door de cirkel te sluiten kunnen we de circulaire economie vooruithelpen in België.”