Fost Plus zet volop in op meer openbare netheid en de ontwikkeling van een circulaire economie
2015 was voor Fost Plus een jaar waarin verandering centraal stond, met als voornaamste doelstelling het heroriënteren van het verpakkingsbeheer naar een duurzaam materialenbeheer. De vzw lanceerde innovatieve inzamelprojecten en was erg actief in de voorbereidingen van een ambitieus actieplan om op een effectieve manier en in samenspraak met de regio’s de strijd aan te gaan tegen zwerfvuil. Fost Plus gaat aldus meer dan ooit voluit voor de ontwikkeling van een kringloopeconomie, die enkel nog verder aan belang zal winnen.
Fost Plus zet zich vastbesloten in voor meer netheid
In 2015 laaide de discussie rond zwerfvuil en de verschillende mogelijkheden om dit fenomeen terug te dringen hoog op. Eén ding was zeker, zowel burgers, overheden en producenten waren vragende partij voor meer openbare netheid. Fost Plus presenteerde – in naam van het bedrijfsleven – een ambitieus actieplan aan de gewesten om samen de strijd tegen zwerfvuil aan te gaan via een nauwe samenwerking tussen de overheden en het bedrijfsleven. Op basis van dit actieplan, sloot Fost Plus, begin 2016, samenwerkingsovereenkomsten met Vlaanderen en Wallonië, die gepaard gingen met zeer concrete doelstellingen. Een gelijkaardige overeenkomst met het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is momenteel in de maak.
“Het is natuurlijk niet de eerste keer dat Fost Plus zich actief engageert in de strijd tegen zwerfvuil maar het is wel de eerste keer in ons land dat een project van deze omvang wordt uitgerold om de openbare netheid te verbeteren. Samen met de gewesten ijveren we om de hoeveelheid zwerfvuil in ons land met 20% te doen dalen tegen 2022. Het bedrijfsleven injecteert de komende zeven jaar jaarlijks een bedrag van 16,7 miljoen euro om dit te realiseren. Verder hopen we dat ook andere sectoren hun verantwoordelijkheid zullen nemen en hun aandeel van deze belangrijke financiële inspanning op zich zullen nemen.” zegt William Vermeir, Managing Director van Fost Plus.
Dit plan vertrekt vanuit de gedachte dat enkel een fundamentele, duurzame gedragsverandering onze openbare netheid kan verbeteren en dat is een gedeelde verantwoordelijkheid. Ieder moet zijn steentje bijdragen: de burger via een actieve participatie in zijn eigen straat, buurt of gemeente en de overheid via een sterk en coherent beleid om respect op te bouwen voor het algemeen welzijn en voor de maatschappelijk aanvaarde en toegepaste normen. Het bedrijfsleven heeft dan weer een voorbeeldfunctie door reeds bij het ontwerp van hun eigen producten aandacht te besteden aan het risico op zwerfvuil en door de eigen medewerkers, klanten en leveranciers te sensibiliseren op het vlak van openbare netheid. We kunnen twee duidelijke prioriteiten onderscheiden, enerzijds moeten we de huidige zwarte punten identificeren om ze met gepaste maatregelen te bestrijden en anderzijds moeten we de actieve burgerparticipatie gebruiken als hefboom om de bevolking te sensibiliseren en aan te sporen tot actie.
P+MD uit de startblokken: meer plastic verpakkingen recycleren
De recyclagepercentages die we in België halen behoren reeds jarenlang tot de hoogste in Europa, toch blijft Fost Plus de mogelijkheden om meer verpakkingen in te zamelen en recycleren verder verkennen. Daarom lanceerde Fost Plus een innovatief project, dat er op gericht is om meer plastiekverpakkingen in te zamelen en te recycleren: de paarse zak, P+MD! Sinds begin 2016 maken de 120.000 inwoners van zes Belgische gemeenten (Aalter, Frameries, Hannut, Marchin, Wervik, en Waregem) deel uit van een proefproject met alternatieve inzamelscenario’s voor de blauwe PMD-zak. De huidige PMD-inzameling van plastic flessen en flacons wordt in deze zes gemeenten uitgebreid met harde plastics (vlootjes, schaaltjes, potjes) en – afhankelijk van het scenario – eventueel ook met zachte plastics zoals folies en zakken. Ze maken er gebruik van paarse zakken, om zo het onderscheid te maken met de gewone blauwe PMD-zak. Hoewel er een enorm enthousiasme leeft onder de bevolking om de nieuwe sorteerinstructies zo goed mogelijk op te volgen, zitten de ingezamelde hoeveelheden voorlopig nog niet op kruissnelheid.
William Vermeir: “Deze proefprojecten zijn ontstaan tijdens onze voortdurende zoektocht naar nieuwe manieren waarop we ons verder kunnen verbeteren. Een hogere recyclagegraad voor plastic is een belangrijke uitdaging aangezien voor deze afvalstroom de progressiemarges het hoogst liggen en een antwoord biedt op de verwachtingen van onze stakeholders. Bedoeling is om de resultaten van de verschillende inzamelscenario’s grondig te analyseren en te evalueren. Er zal gekeken worden naar de participatie van de bevolking, de kost van de inzameling en de sortering, de impact op de technische processen in de sorteercentra, de duurzaamheid van de recyclage en de globale milieu-analyse. Zo willen wij helpen de juiste keuzes te maken voor de toekomst, in overleg met alle betrokken partijen.”
Stijgende kosten wegen op het Groene Punt
Met een recyclagepercentage van 86,3% overtreft Fost Plus nogmaals de wettelijke doelstelling van 80%. Hoewel de behaalde resultaten sinds enige tijd vrij stabiel zijn, zijn de bijdragen voor verpakkingsverantwoordelijken wel gevoelig gestegen (+ 5%). Deze stijging was enigszins te verwachten, gezien de uitvoering van enkele verplichtingen uit de erkenning (installatie van ondergrondse glascontainers, selectieve inzameling buitenshuis, ...) extra kosten genereerde en gezien het feit dat de financiële reserves die in het verleden werden gebruikt om het Groene Punt te stabiliseren nu uitgeput zijn. Tegelijkertijd werden we ook geconfronteerd met een daling van de waarde van de materialen (-4%).
Voor 2016 zal de stijging van de Groene Punt-bijdragen nog meer uitgesproken zijn (14%). Binnen deze stijging houdt men enerzijds rekening met het financiële engagement van de industrie voor de openbare netheid, de financiering van het proefproject met de paarse zak en de gedaalde inkomsten voor de commercialisering van de materialen. Anderzijds worden ook de nieuwe wettelijke verplichtingen in aanmerking genomen zoals een verhoging van de milieuheffingen en de invoering van de kilometerheffing.
Europa op weg naar een kringloopeconomie
Eind 2015 legde de Europese Commissie een nieuw voorstel op tafel van haar Circular Economy Package. Europa ziet de kringloopeconomie als een hefboom om onze economie duurzamer en sterker te maken en Fost Plus onderschrijft deze visie, hoewel de vooropgestelde doelstellingen erg ambitieus worden geformuleerd.
“Als lid van EXPRA, de Europese koepelorganisatie van de beheersorganismen van verpakkingsafval, steunen wij de eenduidige bijkomende criteria, die het nieuwe voorstel bevat, met betrekking tot de verantwoordelijkheid van de producenten. Het is eveneens belangrijk om uniforme regels in te voeren voor de berekening van de recyclagegraad (het meetpunt voor recyclage). Enkel op die manier kan Europa meer betrouwbare statistieken publiceren. En wij kunnen beter de rol en verantwoordelijkheid van de verschillende betrokken partijen definiëren om belangenvermenging te vermijden, net als duidelijker afbakenen welke beheerskosten moeten gedragen worden door de producenten.”
Het huidige voorstel wordt in 2016 verder besproken en aan het Europese Parlement en de Europese Ministerraad voorgelegd. Fost Plus zal de besprekingen nauwgezet volgen.
