Fost Plus op alle fronten actief om de leiderspositie van België inzake recyclage van verpakkingen veilig te stellen

Op het menu van deze nieuwe jaarbalans:

• Recyclagepercentage: de wettelijke doelstelling werd gehaald, en dit ondanks de problemen die het gevolg zijn van de evolutie van de stroom papier-karton
• Buitenshuis PMD sorteren: sterke vooruitgang, met 4200 ton ingezameld PMD en nog steeds mooie vooruitzichten voor verdere groei
• Meer en beter inzamelen: streven naar harmonisatie van de bestaande inzameling van plastic films, piepschuim, enz. waarmee de intercommunales zijn gestart, en structurele uitbreiding van de recyclage van de plasticfractie wordt onderzocht
• Statiegeld op blikjes en plastic flessen: een dure droom die niet de juiste oplossing is voor het verschijnsel zwerfvuil

 

Een hoog recyclagepercentage ondanks de teruglopende verkoop van kranten en tijdschriften

In 2014 was Fost Plus nog maar eens goed voor een erg hoog recyclagepercentage: 86,8% en 682.424 ton verpakkingen die werden gerecycleerd, wat meer is dan de wettelijke doelstelling van 80%, en dit ondanks een lichte daling van de resultaten in vergelijking met 2013 (-0,8%). Deze daling is toe te schrijven aan, enerzijds, de fractie papier-karton waarbij wij de hoeveelheid verpakkingsafval die in aanmerking komt voor de recyclageresultaten verder artificieel zien dalen en, anderzijds, het bestaan van parallelle inzamelingen:

• Vandaag loopt de verkoop van kranten en tijdschriften fors terug terwijl de consumptie van verpakkingen constant blijft. Het aandeel van het verpakkingsafval in de gemengde fractie papier-karton is in de erkenning van Fost Plus vastgelegd op 25%. Deze verdeelsleutel dateert uit een tijdperk waarin kranten en tijdschriften nog vlot werden verkocht. Recente analyses hebben uitgewezen dat de verdeelsleutel van 25% vandaag een onderschatting is van het deel verpakkingsafval, met een artificiële daling van de recyclageresultaten als gevolg.
• De hoge waarde van papier-karton op de recyclagemarkt zet sommigen er ook toe aan om (al dan niet wettelijke) parallelle inzamelingen te organiseren. Het gevolg daarvan is dat vele tonnen, die nochtans gerecycleerd worden, uit de officiële recyclagestatistieken verdwijnen.

Fost Plus besteedt bijzondere aandacht aan deze verschijnselen en onderzoekt hoe ze hierop een passend antwoord kan bieden.

William Vermeir, Managing Director: “De verdeelsleutel verpakkingen/niet-verpakkingen voor de stroom papier-karton moet worden geactualiseerd zodat de recyclageresultaten de realiteit weerspiegelen. Voor wat de parallelle inzamelingen betreft, werken wij nauw samen met de lokale en gewestelijke overheden om een eind te maken aan deze praktijken.”

Buitenshuis sorteren vindt steeds meer ingang en is goed op weg om de norm te worden

Enkele jaren terug werd met het buitenshuis sorteren van PMD gestart; vandaag is dit goed op weg om de norm te worden. De initiatieven van de gewesten om sorteren te verplichten hebben daar in sterke mate toe bijgedragen: dit is in Vlaanderen het geval sinds juli 2013, Brussel volgde in februari 2014 en binnenkort voert ook Wallonië dit in (vanaf 1 januari 2016). “De inspanningen van Fost Plus, gekoppeld aan de invoering van een wettelijk kader dat dit moet bevorderen, hebben zich zeer concreet vertaald in een aanzienlijke toename van de hoeveelheid PMD die wordt ingezameld via het specifieke kanaal dat Fost Plus invoerde en financiert. Van 2100 ton in 2013, zijn wij in 2014 gegaan naar 4200 ton en deze tendens lijkt zich door te zetten,” zegt William Vermeir. “De grote uitdaging bestaat erin om ervoor te zorgen dat de kwaliteit van het buitenshuis ingezamelde PMD even goed wordt als de kwaliteit van het PMD dat thuis wordt ingezameld.”

De aanwezigheid van sorteerinstructies op de vuilbakken is erg belangrijk voor de kwaliteit, maar er worden ook andere initiatieven genomen. Dat kan een online opleidingsmodule voor onderhoudspersoneel zijn (zie sorterenophetwerk.be), of de sensibilisering van de operatoren die instaan voor de inzameling en het sorteren om de kwaliteit aan de bron te controleren (zij worden hierbij aangemoedigd via een vergoedingssysteem dat is gebaseerd op de financiering van de hoeveelheden PMD, zonder residu).

Meer en beter inzamelen: andere plastic verpakkingen dan flessen en flacons onder de loep

Vandaag worden in heel wat gemeenten in het land bijkomende inzamelingen gedaan bovenop die van plastic flessen en flacons. Deze inzameling gebeurt in de meeste gevallen in de containerparken: piepschuim, plastic films, bloempotten, ….

Fost Plus ondersteunt deze lokale initiatieven financieel, maar zou het liefst zien dat ze op termijn voor het hele land worden gestandaardiseerd. In dat kader werd een inventaris opgemaakt van de samenstelling van de inzamelstromen, en van hun mogelijkheden op het gebied van recyclage.

Daarnaast doet Fost Plus een voorbereidende studie met het oog op de eventuele uitbreiding van de inzameling van de plasticfractie, al dan niet via de blauwe zak. In sorteercentra werden tests op ware grootte gedaan om na te gaan welke impact een dergelijke uitbreiding zou hebben op de bestaande installaties. “Deze grootschalige studie gebeurt onder leiding van een commissie van experts uit intercommunales, bedrijven die actief zijn in de afvalsector, de Interregionale Verpakkingscommissie en de Gewesten. 2015, maar vooral 2016 worden voor ons scharnierjaren aangezien in meerdere gemeenten in het land pilootprojecten zullen starten”, zegt William Vermeir.

Statiegeld, een simplistisch antwoord op een complexe verschijnsel, zwerfvuil

De jongste tijd gaan er zowel in Wallonië als in Vlaanderen stemmen op die pleiten voor de invoering van statiegeld op blikjes en plastic flessen om het verschijnsel zwerfvuil uit te roeien. Fost Plus is ervan overtuigd dat met de invoering van statiegeld de foute weg wordt bewandeld. De invoering van een dergelijk systeem is immers niet het gepaste antwoord tegen zwerfvuil en voor de mentaliteitsverandering die is vereist:

• De viezigheid zal er niet door verdwijnen omdat het bij zwerfvuil gaat over veel meer dan alleen drankverpakkingen (plastic zakken, sigarettenpeuken, papiertjes, …);
• Het is een erg duur systeem; de kost voor de inzameling en de recyclage van verpakkingsafval zou kunnen oplopen tot 3 keer de kost van het huidige systeem (tot 230 miljoen euro op jaarbasis);
• Het zal het bestaande systeem en het succes ervan verzwakken omdat 2 systemen met eenzelfde doel, namelijk de recyclage van verpakkingsafval, elkaar zullen beconcurreren;
• Het comfort van de consument zal erdoor verminderen omdat deze wordt verplicht om thuis een nieuwe stroom te sorteren en op te slaan (deze van de desbetreffende drankverpakkingen) die hij dan zelf naar een inzamelpunt moet brengen en één voor één zal moeten scannen. Vandaag kan hij daarvoor de blauwe zak, die thuis wordt opgehaald, gebruiken.

Volgens William Vermeir “is zwerfvuil een echt probleem waarover iedereen zich zorgen maakt: de overheid, de vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en uiteraard ook de burger. Maar statiegeld is niet het juiste antwoord. Wij willen bewijzen dat een mentaliteitswijziging mogelijk is, het succes van afvalsortering bewijst dat. Om zover te komen, moeten wij breken met het verleden en ons veel strijdvaardiger tonen. Het respect voor de openbare netheid moet opnieuw de norm worden. In het kader van een sterker partnerschap met de overheid en alle betrokken geledingen van de economische wereld willen wij de basis leggen voor deze ‘schone’ revolutie waarbij zal worden ingezet op een sterkere sensibilisering van de burger, op performante middelen om op te ruimen en waarbij vervuilers niet langer straffeloos vrijuit mogen gaan.”