Belg bewuster van impact op milieu, maar bereidheid om aankoopgedrag aan te passen is beperkt

25 maart 2025 - Vandaag maakt Fost Plus de resultaten van haar milieubarometer¹ 2024 bekend. De milieubarometer onderzoekt verschuivingen in de houding van Belgische consumenten ten opzichte van milieukwesties, gedragstrends in de omgang met afval, verpakkingen en nieuwe verpakkingsconcepten en duurzame consumptie. In vergelijking met de vorige milieubarometer (2014) zijn consumenten zich bewuster van de milieuproblematiek en hun eigen impact op het milieu. Er blijkt echter nog een groot verschil tussen dit groeiend milieubewustzijn en ons effectief gedrag. Fost Plus wil via verdere sensibilisering, concrete projecten om sorteergedrag te bevorderen en onderzoek naar alternatieve verpakkingssystemen, inzetten op een mentale shift (willen) in parallel met een gedragsshift (kunnen).

Klimaatverandering als een van de grootste hedendaagse problemen

Uit de milieubarometer blijkt dat 56% van de Belgen de klimaatverandering als één van de grootste hedendaagse problemen beschouwt. Toch is er een spanningsveld tussen het grote maatschappelijke probleem en de individuele dagelijkse bezorgdheden. 19% van de consumenten geeft aan zich dagelijks zorgen te maken over de klimaatverandering, maar ze maken zich nóg meer zorgen over:

Sorteren en kiezen voor herbruikbare verpakkingen om eigen impact op het milieu te beperken

82% van de Belgen zegt altijd te sorteren, in vergelijking met 69% in 2014. Ook de motivatie om te sorteren is geëvolueerd. In 2014 sorteerden we ‘voor het milieu’ terwijl we in 2024 sorteren omdat we weten dat verpakkingen gerecycleerd worden en de grondstoffen opnieuw gebruikt worden. De sorteermotivatie is concreter geworden.

68% van de consumenten gaf bovendien aan regelmatig of altijd te kiezen voor herbruikbare verpakkingen, ten opzichte van 36% in 2014. Bij consumenten die reeds kiezen voor herbruikbare verpakkingen worden volgens volgorde van belangrijkheid de volgende aspecten aangehaald:

“We zien dat consumenten steeds meer openstaan voor herbruikbare verpakkingen. Zij die hergebruik al omarmen, doen dit vooral ‘voor het milieu’. Toch is nog niet iedereen overtuigd. Belangrijke aspecten om consumenten te overhalen voor hergebruik zijn het behoud van comfort, een beperkte meerkost en een goede hygiëne”, aldus Adriaan Lowet, Manager Products & Campaigns bij Fost Plus. ​

Aankoopgedrag aanpassen niet vanzelfsprekend

De Fost Plus milieubarometer brengt ook een spanningsveld tussen het groeiend milieubewustzijn en het gedrag van de consument aan het licht. 80% van de bevraagden vindt dat er te veel wegwerpverpakkingen zijn, maar slechts 50% van de consumenten laat hun aankoopgedrag hierdoor bepalen.

Bijna 60% van de Belgen verwacht een inspanning van de verpakkingsproducenten om hen beter te informeren en betere keuzes aan te bieden. Hierbij wordt de individuele verantwoordelijkheid lager ingeschat, want slechts 55% van de consumenten vindt dat de verandering vanuit individuele keuzes moet komen.

“De resultaten van de milieubarometer tonen dat de consument een groeiende belangstelling toont om duurzaam om te gaan met verpakkingen. Om hier echt een ingeburgerde gewoonte van te maken, zal het nodig zijn om met incentives te werken, duurzame keuzes minder complex te maken, en te benadrukken welk verschil de consument als individu kan maken. Wij bij Fost Plus zetten in op meer bewustmaking via sensibilisering, om vervolgens aan de hand van concrete projecten ook een effectieve gedragsverandering mogelijk te maken”, besluit Adriaan Lowet.

¹ Fost Plus liet in 2024 door IPSOS een grootschalig consumentenonderzoek uitvoeren, zowel kwalitatief (groepsdiscussies) als kwantitatief (n=1.000). Deze resultaten werden verrijkt met inzichten uit bredere datacuratie. Het is de vijfde keer dat dit onderzoek plaatsvindt. De vorige milieubarometer dateert van 2014. ​