De Belg recycleert steeds meer huishoudelijke verpakkingen
- Van de 734.651 ton verpakkingen die op de Belgische markt werden gebracht door de Fost Plus-leden, werd maar liefst 97% gerecycleerd. Dit is een stijging van 2% t.o.v. 2022 en opnieuw een record. 78% van deze verpakkingen werd in België gerecycleerd.
- Per inwoner werd meer dan 24 kg PMD ingezameld in de blauwe zak, een stijging van bijna 2 kg per inwoner t.o.v. 2022 of ongeveer 1 extra PMD-zak per inwoner per jaar die wordt buitengezet.
- In 2023 werd 2.000 ton meer PMD buitenshuis ingezameld in vergelijking met 2022. Evoluerende consumptietrends en de nood om blijvend in te zetten op gedragsverandering maken van sorteren altijd en overal ook de komende jaren een prioriteit.
- Fost Plus brengt de circulaire economie in de praktijk door investeringen in lokale sorteer- en recyclagecentra te stimuleren.
“2023 markeerde het einde van de erkenningsperiode en was een belangrijk jaar voor de circulaire economie. Dankzij de eenvoudige sorteerboodschap en uniforme inzamelscenario’s maken we het de burger al 30 jaar zo makkelijk mogelijk om diens rol te spelen, en dat werpt z’n vruchten af. Ook de bedrijven drijven hun inspanningen verder op. We leggen zo samen de fundamenten voor morgen, waarbij onze scope uitbreidt naar duurzaam materialenbeheer,” aldus Wim Geens, managing director bij Fost Plus.
30 jaar blauwe zak en relevanter dan ooit
In 1994 verschenen de eerste PMD-zakken in het Belgische straatbeeld. 30 jaar later is de blauwe zak relevanter dan ooit. De sorteerinspanningen van de Belgen vormen het fundament van een succesvolle circulaire economie. In 2023 zamelde Fost Plus maar liefst 24,4 kilogram PMD per inwoner in of ongeveer 1 extra PMD-zak per inwoner in vergelijking met 2022. Er wordt vooral meer plastic ingezameld, waardoor de materialen niet verloren gaan in het restafval. Als hoeksteen van de werking, wordt onderzocht hoe de blauwe zak verder uitgebreid kan worden, zoals dat in 2023 het geval was met de drankencapsules. Een jaar na de invoering, wordt 4 op 10 ingezameld.
97% van de door onze leden op de markt gebrachte verpakkingen werden gerecycleerd in 2023, waarvan 78% in België
Fost Plus viert dit jaar haar 30ste verjaardag en de organisatie, die ondertussen 4.921 leden telt, heeft reden tot vieren. Van de 734.651 ton huishoudelijke verpakkingen die in 2023 door de leden op de Belgische markt werden gebracht, werd 97% of 711.390 ton gerecycleerd. In totaal werd 78% van deze verpakkingen in België gerecycleerd. De rest van de materialen werd verwerkt bij partners in de buurlanden
Fost Plus maakt in haar jaarrapport de opsplitsing tussen de recyclagepercentages voor de verschillende verpakkingsmaterialen: plastic, aluminium, ferrometalen, drankkartons, glas en papier-karton. Bij plastic stijgt het recyclagepercentage met maar liefst 7% en bereikt nu 68%. Tegen 2030 moet dit 70% bedragen, volgens de (strengere) Belgische doelstellingen uit het Interregionaal Samenwerkingsakkoord. Bij de andere materiaalsoorten ligt het recyclagepercentage in lijn met de vorige jaren. Fost Plus overschrijdt voor alle materiaalen ruimschoots de Europese doelstellingen.
Deze percentages zijn berekend aan de hand van de gerecycleerde hoeveelheden t.o.v. de door Fost Plus-leden aangegeven hoeveelheden. Dit betekent dus dat in de gerecycleerde hoeveelheden ook ingezamelde verpakkingsmaterialen zitten die door niet-leden op de Belgische markt gebracht werden of die door consumenten in het buitenland aangekocht werden (grensaankopen), waarvoor de leden dus ook de recyclagekost dragen. Deze cijfers zijn nog onderhevig aan kleine wijzigingen, i.f.v. laattijdige aangiftes en bijkomende controles.
Sectorspecifieke aanpak voor buitenshuis sorteren van PMD werpt vruchten af
PMD sorteren is overal verplicht: op kantoor, in de horeca, op school, in ziekenhuizen, op evenementen en festivals. Hoewel het sorteren organisaties voor heel wat praktische, financiële en organisatorische uitdagingen stelt, werpen de voortgezette acties met de betrokken partijen vruchten af. In 2023 werd 26.000 ton PMD buitenshuis ingezameld, voornamelijk bij bedrijven. Fost Plus bereikt daarmee het doel dat in 2018 vooropgesteld was: een verhoging van 14.000 tot 26.000 ton. De nieuwe erkenning bepaalt dat het buitenshuis ingezamelde PMD met 25% moet stijgen tussen 2024 en 2028.
Blijven investeren in lokale sorteer- en recyclagecapaciteit
De uitbouw van de lokale sorteer- en recyclagecapaciteit heeft ertoe bijgedragen dat de circulaire economie in België vorm heeft gekregen. Zes hoogtechnologische sorteercentra voor het sorteren van PMD-stromen draaien op volle toeren: Indaver (Willebroek), Prezero (Evergem), Valtris (Couillet), Val’Up (Ghlin), Sitel (Engis) en Vanheede (Rumbeke). In deze laatste worden alle reststromen uit de PMD-sorteercentra vanaf 2025 uitgesorteerd in een nieuwe, ultramoderne installatie. Jaarlijks zal hier zo’n 35.000 ton PMD-residu nagesorteerd worden.
Dankzij de inspanningen in lokale recyclagecapaciteit steeg het aandeel plastic recyclage op Belgische bodem van 9% in 2020 (voor de nieuwe recyclagefabrieken) naar 18,5% in 2022 tot 43% in 2023. In 2023 ging de bottle-to-bottle installatie van Filao in Charleroi van start. Deze heeft een capaciteit om jaarlijks 40.000 ton PET-flessen te recycleren tot nieuwe flessen voor de Belgische markt. In de loop van 2024 komt daar nog de Plastics2Chemicals-fabriek van Indaver bij. Daar zullen yoghurtpotjes en schuimschaaltjes die via de blauwe zak worden ingezameld, chemisch gerecycleerd worden. Het Nederlandse Morssinkhof Rymoplast plant nog eens twee recyclage-installaties, in Neufchâteau en Lommel. Eens alle installaties operationeel zijn, verwacht Fost Plus dat meer dan 75% van de plastic verpakkingen uit de blauwe zak op Belgische bodem gerecycleerd zullen worden.